Bu gün texnologiyada müşahidə olunan sürətli inkişaf yeni iş sahələrinin yaranmasına və bəzi ənənəvi peşələrin dəyişməsinə və ya yox olmasına səbəb olur. Sürətli inkişaf prosesi təhsil sahəsində də özünü göstərir. Bu səbəbdən də artıq yeni sistemə uyğunlaşa biləcək ixtisaslı kadrların yetişdirilməsi getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb etməyə başlayır.
2019-cu ilin sonunda dünyanı təsiri altına almağa başlayan Covid-19 pandemiyası təhsil və təlim sferalarındakı alışmış qanunauyğunluqları məhv edərək, təhsildə texnologiya inteqrasiyasını zərurət olmaqla yanaşı, təcili zərurətə çevirdi. Pandemiya səbəbilə 86 ölkədə üzbəüz təhsil dayandırılıb.Bu məcburi vəziyyət dünyanın bir çox hökumətlərini təhsil siyasətlərini yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur edib və texnoloji vasitələrdən istifadə edən “yeni normalar”ın müəyyənləşdirilməsinə səbəb olub. Bu yeni vəziyyət təhsildə əsas rol oynayan müəllimlərin texnologiya inteqrasiyasını yüksək səviyyədə həyata keçirməsini zəruri etdi. Müəyyən edilmiş vəziyyətdə müəllimlərin texnologiyanın tədris fəaliyyətində istifadəsi və onların texnologiya inteqrasiyasına nə dərəcədə nail ola bilmələri ilə bağlı fikirlərinin təsbit edilməsi daha vacib olmuşdur.
Təhsildə texnologiya inteqrasiyası texnoloji vasitələrin istifadəsi kimi də müəyyən edilir. Təlim və tədris prosesində qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olmaq üçün alətlərin, kurrikulumun və tələbələrin öyrənilməsinin prosesinin təkmilləşdirilməsi vacibdir.Bu mövzunu biraz daha dərindən araşdırsaq görərik ki, 2 vacib amil maneələrin əsas səviyyəsini müəyyən edir. Onları xarici və daxili kimi qruplaşdırmaq olar. Xarici amillərə müəllimlərə lazım olan texnoloji alətlər (aparat) və kompüterlər proqramlarına (proqram təminatına) daxil ola bilməmək, lazımi texniki və inzibati dəstəyi ala bilməmək, tədris planlarının texnologiya inteqrasiyası üçün uyğun olmaması və s. kimi aid edilə bilər. Digər tərəfdən müəllimlərin texnologiyadan istifadə etməsi, cari öyrənmə-tədrisdir və onların sinif rejimlərinə, yeniliklərə və dəyişikliklərə mənfi baxışlarını bir növ inanc və rəftarlarını misal göstərmək olar. Sanki alışılmış sistemləri pozulur və onlarda yeni sistemə qarşı etinasızlıq,inamsızlıq yaradır. Bütün bu sadalanlar daxili amillər qrupuna aiddir. Hətta bildirilir ki, daxili maneələri dəf etmək xarici maneələri dəf etməkdən nisbətən daha çətindir.
Niyə şagirdlər texnoloji alətlərdən faydalanmamalıdır:(Müəllim rəyləri)
Hazıra alışmaq
Şagirdin diqqətinin yayınması
Şagirdlərin texnoloji səriştəsizliyi (hazırlığı)
Vaxt sərf edilməsi
Sinif nəzarətinin çətin olması
Şagirdlərin dərsdənkənar fəaliyyəti (oyunlar və s.)
Ağıllı lövhə və planşet kompüterinin uyğunsuzluğu,yazmaqla işləmək daha sərfəlidir
Müəllim tərəfindən planşet nəzarətinin olmaması
Kitablardan istifadənin daha faydalı olması
Şagirdlərdə texnologiya asılılığı yaratması
Bu mövzuda heç bir təlimimin olmaması
Şagird-müəllim münasibətlərinə mənfi təsir
Şagirdlərin göz sağlamlığına mənfi təsirləri
Niyə şagirdlər texnoloji alətlərdən faydalanmalıdırlar:
İnformasiya əldə etmə və tədqiqat: Texnoloji alətlər, internet və digər mənbələr vasitəsilə geniş informasiya əldə etmək imkanı verir.
Kommunikasiya və əlaqə qurma: Texnoloji alətlər, şagirdlərin müxtəlif ölkələrdəki və müxtəlif mədəniyyətlərdən olan insanlarla əlaqə yaratmağa imkan verir. Bu, təcrübə və məlumat mübadiləsi üçün bir platforma kimi işləyir və dünyada başqa şagirdlərlə əlaqə quraraq yeni dostlar və tərəfdaşlar tapmağa imkan verir.
Təşkilat və tədbirlərə qoşulma: Texnoloji alətlər, şagirdlərə tədbirlər, konfranslar və təlimlər kimi təşkilatlara qoşulma imkanı verir. Bu alətlər sayəsində şagirdlər, maraqlarına uyğun tədbirlərdə iştirak edərək yeni biliklər əldə edə və mövzu ilə bağlı ixtisaslaşmaq üçün fəaliyyət göstərə bilərlər.
Tədris prosesini təkmilləşdirmə: Texnoloji alətlər, tədris prosesini dəyişdirə və təkmilləşdirə bilər. Şagirdlər interaktiv məzmunlarla təyin olunmuş video dərslərə, vebinarlara və təlimlərə daxil ola bilərlər. Bu, onlara mövzuları daha yaxşı anlamağa və öyrənməyə kömək edə bilər.
İşbirliyi və təşkilat yetərlikləri: Texnoloji alətlər, şagirdlərə işbirliyi və təşkilat yetərlikləri inkişaf etdirməyə imkan verir. İnternet platformaları və tədris əlavələri ilə, şagirdlər birgə işləyərək layihələr hazırlaya, məlumatları bölüşə və qrup tədqiqatlarını birgə həyata keçirə bilərlər.
Texnoloji alətlərdən faydalanmaq, şagirdlərin öyrənmə prosesini təkmilləşdirərək onları 21-ci əsrin bacarıqlarına hazırlamağa yardım edir. Bu alətlər, onların araşdırma, analiz, təşkilat və kommunikasiya kimi çox vacib beynəlxalq bacarıqları inkişaf etdirmələrini dəstəkləyir.
Texnoloji alətlərin doğru və məhdudi istifadəsi, təhsil prosesinə dəstək kimi istifadə edilməlidir. Öyrənmə məqsədilə istifadə olunan texnoloji alətlər, tələbələrin tədqiqat, yaradıcılıq və əməkdaşlıq qabiliyyətlərini inkişaf etdirməkdə kömək edə bilər. Ancaq texnoloji alətlərin istifadəsində mühafizəkar və şüurlu olmaq önəmlidir.
