Bu məqalədə WhatsApp qurucuları Jan Koum və Brian Aktonun necə tanış olub mesajlaşma dünyasını dəyişdiyinə nəzər salacağıq. Koum və Acton dueti dünyanın ən böyük mobil mesajlaşma platformasını yaradaraq telekommunikasiya bizneslərini faktiki olaraq məğlub etdi. Digər mesajlaşma proqramlarının yolunu açan WhatsApp, ani mesajlaşmanı ucuzlaşdırdı və standart ünsiyyət üsuluna çevirdi. Bu böyük uğura nail olan iki sahibkarın yaşları Silikon Vadisi üçün kifayət qədər yüksəkdir: Koumun 41, Actonun isə 45 yaşı var.
Ukraynada doğulub böyüyən Yan Kum 16 yaşında ailəsi ilə birlikdə Kaliforniyanın Mountain View şəhərinə köçdü. Maddi çətinlik çəkən ailə ərzaq çekləri ilə dolanırdı. İlk kompüterini 19 yaşında alan Koum məşhur texnoloji sahibkarlar Sean Parker və Shawn Fanning-in də üzvləri olduğu woowoo adlı məşhur haker şəbəkəsinin bir hissəsi idi.
Məşhur sahibkar San Xose Dövlət Universitetində riyaziyyat və kompüter elmləri üzrə təhsil alarkən Yahoo!-nun həmtəsisçisi Devid Filenin iş təklifindən sonra kollecdən ayrılıb. Universiteti tərk etməzdən əvvəl Koum Ernst and Young-un təhlükəsizlik üzrə nəzarətçisi kimi işləyirdi.
Brian Acton isə Floridanın mərkəzində böyüdü və 1994-cü ildə Stanford Universitetində kompüter elmləri dərəcəsi almadan əvvəl iki fərqli universiteti atdı. Məktəbi bitirdikdən sonra o, proqram mühəndisi kimi Apple şirkətinə qoşuldu. 1996-cı ildə o, Yahoo!-nun 44-cü işçisi kimi işə başlayıb. Karyerasına proqram mühəndisi kimi başlayan Acton daha çox Reklam və Məlumatların Emalına diqqət yetirib.
Koum WhatsApp ideyasını 2009-cu ildə dostunun evində film izləyərkən əldə edib. İlk mərhələdə dostlara bildiriş proqramı olaraq hazırlanan proqram qısa müddət ərzində ani mesajlaşma proqramına çevrildi. Frisbi matçından sonra Acton işə qarışdı. Koum Aktona fikrindən vaz keçəcəyini və daimi iş axtarmağa başlayacağını deyəndə, Acton dostuna belə cavab verib: "İndi imtina etsən, axmaq olarsan. Bu ideyanı bir neçə ay daha ver".
WhatsApp, 2009-cu ilin payızına qədər heç bir irəliləyiş əldə etməsə də, Koum Actonu ona qoşulmağa inandırdı. Həm Kumun, həm də Aktonun Facebook-a iş müraciətləri rədd edildi. Bu kifayət deyilmiş kimi, Acton da Twitter-də mənfi cavab aldı. 2009-cu ilin oktyabrında Yahoo-dakı bir neçə keçmiş həmkarı ilə əlaqə saxlayaraq, Acton 250.000 dollar vəsait toplaya bildi. Beləliklə, WhatsApp-ın həmtəsisçisi halına gələrək hissə sahibi oldu. 2009-cu ilin oktyabrından 2015-ci ilin iyununa qədər çox şey baş verdi. WhatsApp vençur kapitalı firması Sequoia-dan investisiyalar aldıqdan və Facebook tərəfindən satın alındıqdan sonra sürətlə böyüməyə davam etdi.
Uğurun açarı
Bəs sizcə, bu əməkdaşlığı uğurlu edən nə oldu? WhatsApp-ın dünyanın ən böyük mesajlaşma platformasına çevrilməsinə kömək edən gizli komponent nə ola bilər?
"Bizimki Silikon Vadisindəki ən qeyri-adi şirkət növüdür" deyən Acton Wired UK-ə bildirib. Biz 30-cu illərdə şirkətə başlamışıq; biz sürətlə böyüməkdənsə, ilk növbədə işin davamlılığına və gəlirə diqqət yetirmişik; tez-tez diqqətdən kənarda qalırdıq; ilk mobil telefon qlobal şirkət olduq”.
Silikon Vadisindəki Sequoia Capital-ın vençur kapitalçısı Goetz yazır: "WhatsApp sadə, təhlükəsiz və sürətli proqramdır. Yan və Brayan münasibətlərinizi idarə etmək üçün yeni yollar tapmaq əvəzinə klassik metodu asanlaşdırırlar. İkilinin ən böyük arzusu odur ki, insanlar qarışmır.onların bir-biri ilə əlaqə saxlamalarını təmin etmək.
İkiliyi Yin Yang ilə müqayisə edən Acton daha optimist, Koum isə bir az daha şübhəli olduğunu deyir. Acton biznesin maliyyə tərəfi ilə məşğul olur, Koum isə məhsul üzərində işləyir. Koum şirkətin baş direktorudur və Acton işlərin görülüb-keçirilməyəcəyini yoxlayandır.
Koum və Acton WhatsApp-ın fərqli olmasını istəyirdilər. Diqqət mərkəzindən uzaq olmağa üstünlük verən ikilinin ilk vaxtlar ofis lövhələri belə yox idi. Hər iki şəxs reklamdan ölənə qədər nifrət edir. Hətta Janın masasında Brayan yazısı olan bir qeyd var: "Reklam yoxdur! Oyun yoxdur! Fırıldaq yoxdur!" İkilinin yeganə məqsədi WhatsApp-ı əsas məqsədi, yəni mesajlaşma üçün bir proqram olaraq davam etdirməkdir.
Jan və Brayandan öyrənə biləcəyimiz 5 şey.
1. İş, o cümlədən texnologiya işinə başlamaq üçün heç vaxt gec deyil.
Əslində, Acton bunun bir avantaj,üstünlükdük olduğunu təklif edir. Nisbətən bu yaşda onlara gözəl şeylər etməyin impulsdan azad, praktiki bir şey istehsal etmək vizyonu verdiyini deyir.
2. Səbirli olmadan uğura çata bilməzsən.
Koum çox çətin, sıxıntılı və narahat dövrlərdən keçdi. Brian internet balonunda sərvətini itirdi və bir çox şirkət tərəfindən rədd edildi. Amma ikili zəhməti və səbri ilə zirvəyə çatmağı bacardı.
3. Partnyorunuzla eyni maraqları bölüşmək uğurun açarı ola bilər.
Deyə bilərik ki, WhatsApp Ultimate frizbi olmadan mövcud olmazdı. İşgüzar mühitdə tanış olan bu iki şəxs ortaq maraqları sayəsində bir-birləri ilə əlaqə saxlayıblar. Yadınızdadırsa, Akton bu matçların birində Kuma öz fikrindən vaz keçməməli olduğunu demişdi.
4. Siz həmtəsisçinizlə birlikdə yin-yang yaratmalısınız.
WhatsApp nümunəsindən götürə biləcəyimiz başqa bir yaxşı dərs var: Sizdə olmayan xüsusiyyətlərə malik olan biri ilə işləmək son dərəcə vacibdir. Sizin həmtəsisçinizin sizdə olmayan xüsusiyyətlər olmalıdır.
5. Birlikdə uzunmüddətli planlar qurun.
Acton və Koumun başındakı məhsul olduqca aydın idi. Hər ikisi eyni şeyi istəyirdilər, məhsullarının nəyə xidmət edəcəyini dəqiq bilirdilər. Daha da əhəmiyyətlisi, məhsullarının necə olacağına dair həmfikiridilər.
